Chuột Campuchia ‘vượt biên’ về miền Tây làm đặc sản

Mỗi ngày một thương lái ở cửa khẩu Khánh Bình, An Phú, An Giang, có thể mua hàng chục tấn chuột từ Campuchia về sơ chế, đóng thùng ướp đá rồi phân phối về các tỉnh Nam bộ để làm món ăn. Ngành chức năng lo nguy cơ lây lan dịch bệnh từ loài chuột ngoại này.

Sau Tết, tại cửa khẩu Khánh Bình, An Phú, An Giang, giáp với xã Chray Thom, huyện Co Thum, tỉnh Kandal, Campuchia, tấp nập người mua bán chuột sống lẫn chuột đã làm thịt sẵn. Có những vựa chứa cả trăm tấn chuột từ Campuchia đưa về mỗi ngày. Số chuột này hoặc được thương lái chở bằng xe máy đi bỏ mối; hoặc được làm thịt, lột da, mổ bụng, ướp đá và đưa đi tiêu thụ khắp nơi ở đồng bằng sông Cửu Long. Đây là món ăn đặc sản của vùng sông nước miền Tây.

Từ Campuchia sau khi chọn chuột xong, thương lái thuê xe chở ra bến, qua sông Bình Di để về Việt Nam, còn họ thì đi thẳng xuống bến đò Bình Di về ngồi đợi xuồng cập bến. Xuồng chở chuột cập bờ phía An Phú, những lồng chuột này được chuyển về hàng chục điểm tập kết ở thị trấn Long Bình, hòa nhập với đàn chuột bên Việt Nam đã có mặt từ trước. Và lúc này, chẳng ai còn phân biệt được đâu là chuột nội, đâu là chuột ngoại nữa.

Từ đây, những chú chuột bắt đầu một hành trình mới, hoặc nằm yên trong lồng rồi theo chân lái vi vu đến các tỉnh Long An, Tiền Giang, TP HCM, Vũng Tàu, Lâm Đồng, Bình Phước, Cần Thơ; hoặc nằm trong thùng xốp ướp lạnh, chuyển đi các nhà hàng, quán nhậu ở khắp nơi. Hiện tại chuột sống loại I là loài chuột cống nhum, giá 60.000 đồng một kg, loại II là chuột đồng (5- 6 con một kg), giá 40.000 đồng. Loại nhỏ nhất (trên dưới 10 con mỗi ký có giá bán 20.000-25.000 đồng.

Thương lái chuẩn bị chở chuột sống từ biên giới Campuchia về các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để bán làm món ăn. Ảnh: Gia Bảo

Đuổi chuột từ trong hang ra để bắt, với sự hỗ trợ của chú chó nhà.

Về đến biên giới An Giang, một số thương lái nhận chuột chở bằng xe máy đi phân phối khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

Khâu làm thịt chuột cũng được tổ chức thành dây chuyền.

Ngoài các thương lái có điều kiện đi lại biên giới để thu mua chuột tận gốc, thì tại các địa phương giáp biên như An Phú, Châu Phú, Tịnh Biên của An Giang, có cả trăm cơ sở chuyên thu gom chuột đồng từ Campuchia. Ông Trương Văn Hùng, một trong những đầu mối thu gom chuột lớn nhất nhì ở huyện Châu Phú – An Giang, cho hay: “Có ngày doanh thu mua bán chuột hơn 50 triệu đồng, với hàng chục tấn chuột sống rồi đem đi sơ chế sẵn phân loại kích cỡ cho vào thùng xốp có ướp nước đá đem đi bỏ mối”.

Ông chủ này nói rằng nghề kinh doanh chuột của ông giải quyết việc làm cho trên 30 lao động tại địa phương, có thu nhập ổn định. Ngoài ra còn khuyến khích bà con ở đây đi bắt chuột bảo vệ mùa màng ở vụ lúa Đông Xuân để bán, lại tăng thu nhập gia đình.

Ông Trần Thanh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Long Bình, huyện An Phú, An Giang, cho biết: “Thời gian gần đây chuột Campuchia về nhiều quá khiến chúng tôi rất lo. Chuột là loài sinh sản nhanh, nếu không may một lồng chuột vài trăm con sổ lồng thì tai hại vô cùng”.

Theo ông Huỳnh Thanh Phong, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp phát triển nông thôn huyện An Phú, chuột không nằm trong danh mục kiểm dịch, không cấm nhập, nhưng nguy cơ tiềm ẩn nhiều loại dịch bệnh. Chuột sinh sản nhanh, tàn phá mùa màng nên mặc dù không có quy định cấm, ngành chức năng của huyện cũng ra quyết định cấm nhập chuột.

Nguồn: Vnexpress

Chợ chuột lớn nhất Việt Nam

Đây là phiên chợ kỳ khôi ở An Giang, chuyên bán mấy “anh tý” phá hoại ruộng đồng mà nông dân trên khắp mọi miền hễ nghe tên là “sợ”.

“Chợ đầu mối” chuột của cả nước

Trên đường đưa tôi đến đại bản doanh của mấy “anh tý”, bác tài xe ôm tên Bình giọng hào hứng: “Chợ chuột Phù Dật tọa lạc tại ấp Bình Chiến, xã Bình Long, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Từ nơi đây, chuột “chạy” loạn xạ, chạy liên tỉnh, chạy xuyên quốc gia mà cơ quan chức năng không thể kiểm soát nổi với khối lượng ước tính khoảng 5 tấn/ngày.

Chuột được bày bàn như một loại thực phẩm thông thường

Nằm bên dòng kênh Phù Dật rộng lớn ven Quốc lộ 91 đông người lại qua, chợ chuột diễn ra vô cùng nhộn nhịp. Trên bến dưới thuyền, cảnh vận chuyển, mua bán chuột  làm huyên náo cả một vùng quê.

Vừa đặt chân vào Phù Dật, chúng tôi gặp nhiều thanh niên khệ nệ, tíu tít ôm khiêng những chiếc lồng, giỏ sắt đựng đầy chuột đi nghênh ngang khắp mọi ngóc ngách.

Được cả làng tôn là “vua chuột” vì có thời gian gắn bó với nghề lâu và bắt được nhiều chuột nhất, anh Khánh Duy, kể chuyện: “Gia đình bên vợ vốn là khách hàng chung thủy của vựa chuột nhà tôi. Sau nhiều năm giao chuột, thấy bả (chị Thu Giang) nhanh nhẹn, tháo vát, tui kết.

Lấy nhau rồi, hai đứa đứng ra thuê xe tải thu gom chuột từ các tỉnh về Phù Dật. Đến nay tính ra cũng đã có 16 năm tuổi nghề rồi. Ngày cao điểm, vợ chồng tôi thu gom 2-3 tấn chuột là bình thường”.

Theo chị Mình, một trong những “đại gia” chuyên thầu chuột ở chợ: “Mức giá trung bình 20.000 đồng/kg chuột hơi là khoản thu lý tưởng thôi thúc ngày càng nhiều nông dân ở khắp Đồng bằng sông Cửu Long đổ xô săn chuột. Có nhiều người thậm chí vượt sang biên giới Campuchia tuyển chuột về”.

“Vua chuột” Khánh Duy từng có thời gian dài sống ở Campuchia, thành thạo tiếng bản địa và đường đi lối lại nên anh cũng thường xuyên sang tận Công Pông Chàm và thủ đô Phnôm Pênh để thu mua chuột. Anh bật mí mỗi ngày, mùa cao điểm (từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch), bạn hàng ở Campuchia cung cấp cho Phù Dật từ 1,5 – 2 tấn chuột sống.

Từ Phù Dật, chuột được xé lẻ lạ khắp các chợ nhỏ, hàng quán đặc sản trên khắp cả nước.

Cuộc sống trông cả vào… chuột

Dân xóm chuột cũng rành đặc tính của từng giống chuột, rành giá cả lên xuống nhưng khi hỏi thăm “Chợ có từ bao giờ?” thì chẳng ai trả lời cụ thể. Một bà cụ lúc đang mổ chuột thuê cho một chủ vựa bộc bạch: “Ông già tui trước cũng làm nghề này, bây giờ đám con cháu cũng gắn đời, sống nhờ chuột. Tính ra vùng này có ít nhớt 4 đời được chuột nuôi ăn nuôi lớn rồi đấy”.

Nếu khách có nhu cầu, người bán sẽ đập chết chuột giao cho bộ phận “hậu cần” mần thịt

Sau khi được gom về Phù Dật, chuột sẽ được làm thịt. Việc “mần” thịt chuột hoàn toàn thủ công. Người thợ kinh nghiệm có thể bắt đầu bằng việc loại đầu, tứ chi, rạch bụng, lột da, bỏ ruột và làm sạch hoàn tất một con chỉ trong vòng chưa đầy một phút.

Chị Bình, một “công nhân” chuyên mổ chuột, tâm sự: “Nghề này thu nhập không cao nhưng được cái quanh năm suốt tháng lúc nào cũng có việc làm. Thu nhập của dân mổ chuột không phải tính ký mà tính con. Tụi em làm ăn theo sản lượng, làm nhiều ăn nhiều, làm ít ăn ít. Dân chuyên làm thịt chuột như em kiếm mỗi ngày bốn, năm chục ngàn. Cũng sống được”.

Thu nhập của dân săn chuột cao hơn dân mổ chuột rất nhiều. Ông Sáu Xẹm, có thâm niên hơn 20 năm rập chuột, cười khà khà khi nói về thu nhập: “Ai có sức khỏe, có kinh nghiệm và chịu khó thì một ngày thu vô vài ba trăm ngàn dễ như cạn ly rượu đế”.

Tính, một thợ săn chuột sau khi rít điếu thuốc cháy dở  e hèm: “Lúc chuột vãn mùa (mùa lũ, chuột rủ nhau “di cư” sang các huyện Thoại Sơn, Tri Tôn hoặc các vùng có nhiều đê bao), nếu có sức chạy theo nó thì thu nhập khá lắm. Khổ nổi chạy theo chuột cực lắm”.

Chuột chữa lang ben, hắc lào

Trưởng “ấp chuột” Bình Chiến, ông Nguyễn Duy Lộc cho biết, chợ chuột Phù Dật nói riêng và làng chuột Phù Dật nói chung có tổng cộng 670 hộ dân, trong đó đã có trên 300 hộ chuyên sống bằng nghề săn bắt, mua bán, hoặc làm thịt chuột. Nhờ chuột mà tỷ lệ hộ nghèo cần giúp đỡ ở địa phương hầu như không đáng kể.

Nghề “làm chuột” giúp giải quyết nhiều công ăn việc làm cho phụ nữ địa phương

Với cư dân chợ chuột, chuột là đặc sản, tuy có “nhan sắc” gớm giếc nhưng nếu biết chế biến sẽ cho ra những món ngon nhớ đời như chuột luộc cơm mẻ, chùa khìa nước dừa, chuột nướng lu, chuột trộn mít non…

Người làng chuột còn truyền nhau bài thuốc “gia truyền” chữa lang ben, lác, hắc lào từ thịt chuột cống lang rất hiệu nghiệm, chỉ cần  chế biến tùy thích và ăn vào là khỏi?!

Nhiều du khách khi đến tham quan Phù Dật thường tìm đến các quán đặc sản chuột thưởng thức món “chuột trinh nữ kén chồng”. Để làm món này, đầu bếp chọn ra những nàng chuột non tơ, làm thịt và ướp thịt với các gia vị.

Tiếp đó, lần lượt cho nấm mèo, thịt heo ba chỉ, gan heo, đậu xanh nguyên vỏ dồn vào bụng chuột rồi khâu lại. Công đoạn cuối cùng là chiên cho thật vàng rồi sắp vào nồi đất, đổ nước dừa tươi lấp xấp nấu cho đến khi sền sệt. Món ăn hoàn tất có hương vị thơm ngon, béo ngậy.

Nguồn: Chuột đồng Miệt vườn

Đi chợ chuột Bình Long

“Chợ chuột đồng” ở ấp Bình Thắng, xã Bình Long, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang hình thành cách đây đã hơn 40 năm qua và trở thành chợ chuột nhộn nhịp nhất ĐBSCL.

Chợ chuột đồng Bình Long của huyện Châu Phú, tỉnh An Giang là một trong những chợ lạ và độc đáo nhất đồng bằng sông Cửu Long bởi chợ này chỉ bán toàn thịt chuột đồng. Đây cũng là chợ đầu mối, chuyên cung cấp chuột giá sỉ cho bạn hàng bán chuột ở các chợ khác trong vùng…

Ở một số chợ khác cũng có người bán chuột, nhưng không nhiều và tập trung thành một xóm nghề như ở chợ chuột Bình Long này.

Chợ chuột Bình Long

Hỏi thăm về lịch sử hình thành chợ chuột này, những người chuyên nghề bắt chuột lâu năm cho biết, chợ chuột bắt đầu từ vài gia đình trong xóm đi bắt và bán chuột thịt từ mấy chục năm trước, khi mà vùng này được khai hoang và canh tác lúa mùa, mỗi năm 1 vụ, vì vùng này, vào mùa lũ, nước ngập như sông… Lúc đó, chuột đồng xuất hiện và phát triển nhanh, phá hại lúa rất nhiều nên bà con trong xóm nghĩ ra nhiều cách đi bắt chuột đồng, vừa để ăn, vừa để bán.

Một công, nhưng hai, ba chuyện có lợi. Thịt chuột vừa ngon, vừa rẻ, bổ sung thêm đạm cho bữa ăn, vừa mang lại nguồn thu nhập, lại vừa tiêu diệt được mầm mống gây hại hoa màu của nhà nông…Vậy là nghề săn bắt và mua bán chuột chuyên nghiệp hình thành ở cái ấp nhỏ nằm dọc dòng kênh Phù Dật này. Từ đó đến nay đã hơn 50 năm.

Bất kể già hay trẻ, thanh niên, phụ nữ… ai cũng tham gia làm chuột được vì công việc khá đơn giản từ khâu đập chuột, chặt bỏ đầu đuôi, lột da và ướp đá giữ lạnh… Mỗi ngày, người dân xung quanh chợ chỉ cần chờ xe chuột về để làm vài tiếng đồng hồ là có được vài chục ngàn đồng. Ngày nào cũng vậy, khoảng 1 giờ chiều và 7 giờ tối là giờ các xe tải đưa chuột từ các nơi về, chợ lại nhộn nhịp suốt đêm để kịp ướp đá và chuyển đi cho thịt được tươi ngon. Giá thịt chuột dao động từ 30 – 50.000 đồng/ký.

Ít có ai tin rằng, nhiều gia đình ở chợ chuột đã sắm được xe tải để đi chở chuột từ Kiên Giang, Cà Mau, biên giới Campuchia. Trung bình mỗi ngày, sức tiêu thụ của chợ khoảng từ 3 – 4 tấn. Cao điểm, có khi 7 – 8 tấn một ngày. Hiện tại, có khoảng 20 xe gắn máy – bà con gọi là “xe đầu”- chuyên đi chở thuê chuột về chợ. Mỗi xe chở được khoảng 200 ký chuột…

Săn bắt chuột đồng làm món ăn vừa là biện pháp diệt trừ sinh vật gây hại ruộng đồng vừa thể hiện nét văn hóa độc đáo lưu truyền từ thuở cha ông ta khai cơ, lập nghiệp. Giờ đây, bắt chuột lại trở thành một nghề sinh sống cho cả một xóm nghề và khu chợ.

Bà con cho biết, khu vực này có rất nhiều chuột vì ngày nay, các đồng lúa vùng biên giới nước ta trồng đến 3 – 4 vụ một năm. Bên nước bạn Campuchia, hầu hết người dân chỉ trồng lúa mùa. Hết mùa lúa, chuột di cư sang biên giới tìm thức ăn. Một nguyên nhân khác là do dòng sông Mê Kong bị các quốc gia đầu nguồn ngăn đập, mùa lũ năm vừa qua, nước không về nhiều nên chuột sinh sôi rất nhanh. Chúng vượt qua những dòng kênh biên giới, bơi qua sông ào ạt như “vịt chạy đàn” khiến cho nông dân ở vùng biên giới Hà Tiên, Giang Thành…tổn thất khá nhiều.

Một nghề mới cũng hình thành vài năm qua trong chợ chuột Bình Long là nghề làm bẫy chuột mà bà con gọi là “ rập chuột”. Ở chợ chuột Bình Long hiện có khoảng 4 hộ chuyên sản xuất loại bẫy chuột bằng lưới kẽm. Mỗi ngày, một gia đình có thể làm hơn 400 lồng nên thu nhập khá ổn định.

Từ những đoàn người đi ghe bắt chuột đường xa, đến đoàn xe tải, xe “đầu” chở chuột và những người chuyên làm thịt chuột…tổng công có hơn hai trăm người tham gia lao động và thu nhập ổn định ở chợ chuột Bình Long, góp phần giải quyết khá tốt số lao động dư thừa ở địa phương.

Thịt chuột đồng là một trong những món ăn ngon thuộc vào loại “đặc sản” của ĐBSCL. Nguồn thức ăn chính của chuột đồng là lúa gạo và hoa màu theo mùa vụ của bà con nông dân. Vì vậy, chuột đồng chỉ có 2 loại là chuột cơm và chuột cống nhum. Chuột cơm có lông hơi vàng, đượm màu lúa chín. Còn chuột cống nhum to gấp 3 lần chuột cơm, lông đen mượt, nhưng thịt không ngon bằng chuột cơm…

Trong những món ăn Trung Quốc thời xưa có món “sâm thử”, tức là chuột con được nuôi lớn bằng sâm để làm món ăn cho vua chúa. Ngày nay, chuột là món ăn bình dân có ở khắp đồng bằng sông Cửu Long.

Nguồn : Chuột đồng Miệt vườn

Chợ chuột miền Tây mùa lũ không về

Năm nay lũ không về, các cánh đồng miền Tây không ngập nước nên chuột đồng đào hang theo ruộng vườn sinh sôi nhanh chóng. Cá không về theo lũ mất nguồn lợi không nhỏ, vậy là bà con chuyển sang… bẫy chuột.

Chuột bị bẫy sau đó được các mối lái gom về cung ứng cho các vựa chuột. Các chủ vựa phân loại chuột lớn chuột nhỏ rồi chuyển tới các nhà hàng, quán nhậu ở TP.HCM, TP Cần Thơ, còn chuột chết bán cho các hộ nuôi trăn với giá khá rẻ.

Xóm Chuột quá quen với tiếng chuột kêu chí chóe. Ngày nào cũng thấy các ồng nhốt chuột xếp dài dài theo con đường quê trong xóm – Ảnh: Thành Vĩnh

Ở miền Tây có hàng chục vựa chuột, nhưng nổi danh nhất vẫn là vựa chuột ấp Bình Chiến, xã Bình Long, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Xóm này có hơn 300 hộ sống bằng nghề chuột như thu mua chuột, săn chuột, làm thịt chuột, riết người đời gọi là xóm Chuột hay chợ Chuột.

Tại đây, từ em bé 8 tuổi cho đến người già dù nam hay nữ đều rất điệu nghệ trong việc “hóa kiếp” chuột. Hằng ngày xe tải, xe gắn máy ra vào tấp nập thu mua chuột trên con đường quê này.

Ước tính mỗi ngày xóm Chuột vừa tiêu thụ vừa cung ứng cho thị trường 5-7 tấn chuột. 1 kg chuột hiện có giá 33.000-48.000 đồng tùy chuột lớn hay nhỏ. Một lao động làm thịt chuột kiếm được 60.000-120.000 đồng/ngày.

Năm nay dịch heo xanh bùng phát, thịt chuột được người tiêu dùng quan tâm nên xóm Chuột lúc nào cũng nghe tiếng chuột chí chóe, tiếng dao thớt khua lách cách. Anh Duy Khánh – chủ vựa chuột lớn nhất xóm Chuột, cho biết chợ Chuột mở quanh năm, chỉ nghỉ ba ngày Tết cổ truyền.

Theo kinh nghiệm của anh Khánh, mùa lũ lớn thịt chuột không ngon vì lúc này đồng ruộng ngập nước nên chuột chui rúc lên cây cao trốn, không tìm được thức ăn nên chúng còm nhom. Còn năm nào lũ thấp các cánh đồng không ngập nước chuột có cái ăn, đào hang trú ẩn nên béo ú, thịt ngon.

Ngày nào anh Lê Văn Kiên cũng chở chuột giao cho xóm Chuột. Một ngày chở chuột đi giao anh kiếm lời 100.000 đồng. Công việc ổn định nên anh bỏ luôn nghề xe ôm – Ảnh: Thành Vĩnh

Phụ nữ và trẻ em có thu nhập ổn định từ nghề làm thịt chuột. Họ nói vui: hôm nào còn tanh rình mùi chuột là có tiền, còn thơm tho dài dài là… đói – Ảnh: Thành Vĩnh

Chợ chuột Tú Đôi

Chợ Chuột Tú Đôi

Một sáng sớm mùa chuột đồng, tôi cùng một vài người bạn ở địa phương tìm đến “chợ chuột đầu mối” Trường Xuân. Mới 5 giờ mà ven kênh xáng thuộc khu vực chợ đã thấy 7 – 8 xuồng của dân trong đồng chở chuột ra bán. Họ khiêng từng rọng chuột đầy ắp lên bờ, nơi có thương lái chờ sẵn để đếm.  Sau khi “sang rọng”, chuột được thương lái đưa lên xe lôi, xe honda tỏa ra các hướng Mộc Hóa, Cái Bè, Cai Lậy, Mỹ An, Cao Lãnh …

Chúng tôi rà rà bắt chuyện với một nông dân vừa đếm chuột xong đang ngồi rung đùi nhấm nháp ly cà phê đá ở một quán cóc ven đường.

Mỗi ngày đếm khoảng trăm chuột! – Anh ta nói – Ở trong tui bây giờ nhiều người làm nghề này lắm! À, mấy chú có mua chuột không? Nếu mua giá cao hơn ở đây thì dù có đi xa một chút, ngày mai tui cũng chở đến cho !

Anh chàng nông dân trúng mùa chuột này khoe với chúng tôi đã mua được một bộ tràm cừ để sửa nhà trong mùa  lũ này và “dư sức” sắm một chiếc xuồng, vài tay lưới tính chuyện mần ăn …

Săn bắt chuột đồng bây giờ quả là đầy hứng khởi, mặc dù sản lượng thu được chưa thấm gì so với thời Đồng Tháp Mười còn hoang hóa. Điều quan trọng là chuột hiện nay đã có thị trường rộng, nên săn chuột có thu nhập khá… Ngoài dân  nông thôn miền Tây vốn sành điệu các món chuột đồng, dân nhậu ở thành thị đang có xu hướng khoái khẩu loại mồi này. Anh Chinh, một lái chuột tuyến đường dài Đồng Tháp Mười – Mỹ Tho, cho biết: “Mỗi tuần tôi bỏ mối cho các quán nhậu khoảng 1 thiên chuột. Dân ở chợ bây giờ cũng sành lắm rồi! Nếu là chuột Đồng Tháp Mười to béo và “sạch” thì họ ăn nhiều lắm”.

Nguồn: Chuột đồng Miệt vườn